Voor je begint met het echte werk (het schrijven van het Profielwerkstuk), denk je eerst na over hoe je het proces gaat aanpakken. Wat moet er allemaal gebeuren? Welke stappen moet je zetten, wanneer zet je welke stap (en in welke volgorde)? Dus welke keuzes moet je maken om tot een goed eindresultaat te komen? Dat noemen we de organisatie. Deze fase eindigt met het Plan van Aanpak (PvA, stap 4).

Met een logboek beschrijf je dus het proces van start tot finish. Het is daarbij belangrijk om precies op te schrijven hoe je hebt gewerkt, wat je hebt gedaan, wanneer je het hebt gedaan en hoeveel tijd het je heeft gekost om tot dit eindre- sultaat te komen.

Je logboek is eigenlijk de weerslag van je PvA; Je PvA beschrijft wat je gaat doen, in je logboek staat wat en hoe je het hebt gedaan, en hoeveel tijd elk onderdeel heeft gekost. Deze twee zijn dus nauw met elkaar verbonden: waar sta je nu, en wat ga je de komende tijd doen om de eindstreep te halen?

Subdoelen

Om het proces voor jou inzichtelijk te houden, kun je het in stukjes verdelen. Als je bij elk stukje een doel bepaalt, heb je het over een subdoel. Je kunt de afspra- ken die je met je begeleider hebt ingepland als tussentijdse mijlpalen zien, en voor elke afspraak een subdoel bepalen. Als je al je subdoelen hebt gehaald, is de klus geklaard. Dan heb je je hoofddoel gehaald.

Welke informatie schrijf je in je logboek?

1. Wat heb je (per persoon) gedaan en (vooral) hoeveel tijd heeft elk onderdeel gekost? Bijvoorbeeld afspraken die je samen maakt (Wanneer vond de afspraak plaats? OP welke dag en tijd en wat heb je precies afgesproken?

2  Waarom heb je voor je onderwerp gekozen?

3  Heb je je Profielwerkstuk alleen of samen met iemand gemaakt (en met wie)?

4  Welke problemen ben je tegengekomen en hoe heb je die opgelost?

5  Met welke instellingen of personen heb je contact gehad, waarom en wat heeft het je opgeleverd?

6  Wat heb je van elke fase geleerd, en alles wat je verder nog kwijt wilt.

De bijdrage van elke leerling moet zichtbaar zijn in het logboek. Je begeleider kan zo zien welke bijdrage ieder van jullie aan het werk geleverd heeft (en hoeveel tijd dat heeft gekost).

Welke functies heeft het logboek?

Het logboek heeft een aantal functies: het is voor jou een hulpmiddel bij het systematisch verzamelen van informatie, en voor je docent om snel inzicht te krijgen in het gevolgde werkproces, te kijken wie wat heeft gedaan en hoeveel tijd dat heeft gekost en of dat aan de eisen voldoet (bijvoorbeeld: heb je minimaal 180 uur aan het Profielwerkstuk gewerkt?).

Hoe ziet zo’n logboek eruit?

In een logboek staan zaken/kolommen als datum, tijd, plaats, verrichte werkzaamheden (eventueel aangevuld met een resultaat of opmerking) en gemaakte afspraken. In de kolom ‘Problemen en oplossingen’ kun je kort de opbrengst van de activiteit, of een persoonlijke ervaring bij de betreffende activiteit weergeven.

Voorbeeld:

Zorg dat alle documenten – het logboek en het plan van aanpak – voor je begeleider digitaal beschikbaar zijn. Je docent is zo op elk moment in de gelegenheid het logboek, je plan van aanpak en de voortgang in te zien en te beoordelen. Vanzelfsprekend moet het logboek aansluiten bij je PvA. Toch kan het gebeuren dat je van het oorspronkelijke PvA moet afwijken. In de kolom ‘Problemen en oplossingen’ van het logboek motiveer je waarom je bent afgeweken van je oor- spronkelijke plan, wat je niet mag vergeten of andere dingen die je belangrijk vindt. Pas daar eventueel je logboek op aan.

Begeleider

Je begeleider moet in je logboek precies kunnen lezen wat er gebeurd is. Aan jou de taak om het volgende in je logboek te noteren:

Je begeleider:

– moet (vooral bij de voortgangscontrole) kunnen lezen wat er in de voorafgaande periode gebeurd is;

Hij/zij

• controleert (en bespreekt) de afspraken in je logboek;
• weet dat je goed op schema zit (of niet).
• beoordeelt het proces;
• bepaalt (mede) aan de hand van je logboek of je een voldoende verdient.
• Contactmomenten

Je moet zelf zorgen dat er voor de minimaal vijf contactmomenten met je begeeider een afspraak wordt gemaakt. Neem deze op in je planning en zet ze in je logboek. Bepaal eventueel bij elke afspraak een subdoel en gebruik deze om samen te reflecteren op jullie aanpak (en samenwerking).

Contactmoment 1: het overeenkomen van het onderwerp.

Contactmoment 2: Het formuleren van de hoofdvraag, probleemstelling en deelvragen.

Contactmoment 3: Hoe gaat het met de voortgang?

Contactmoment 4: De laatste voorbereiding voor het inleveren van de concept-versie van je Profielwerkstuk.

Contactmoment 5: De laatste voorbereiding voor het inleveren van de definitieve versie van je Profielwerkstuk. Inleveren.Houd je logboek vanaf het begin van je profielwerkstuk tot het einde goed bij. Aan het eind moet je het namelijk inleveren. Het telt tenslotte mee bij de beoorde- ling.

Je logboek wordt beoordeeld

Wanneer je deze punten netjes bijhoudt, kan je begeleider zien of je goed hebt gewerkt en of je voldoende gedaan hebt. Je begeleider is er echter niet alleen om je te controleren, dankzij jouw logboek kan je begeleider (indien nodig) ook tipsen adviezen geven om je verder te helpen.

OPDRACHT

Bepaal waar je het logboek wil neerzetten zodat je begeleider en partner daar ook bij kunnen. Daar kun je bijvoorbeeld www.logboekapp.nl voor gebruiken maar dat kan ook Googledocs zijn of Onedrive van Microsoft of Dropbox.

Maak op een van die clouddiensten een mapje ‘Logboek’ aan waar je je documenten neer kan zetten en die toegankelijk zijn voor anderen. Plaats in die map dan je documenten. Ga vervolgens naar Logboek en bepaal welke kolommen jullie gaan gebruiken.

Vul in hoe deze stap jullie is afgegaan. Waar liep je tegen aan, hoe heb je eventuele problemen of meningsverschillen opgelost en wat heb je daarvan geleerd? Vermeld in je logboek ook wie jouw partner is. Maak je partner en begeleider aan en koppel je agenda aan je logboek. Noteer verder aan welke taken ieder van jullie tot zo ver heeft gewerkt en hoeveel tijd je daaraan hebt besteed (doe dat vanaf nu bij elke stap).

Aantekeningen

Stap 1 Gebruik een logboek

Een logboek kun je het beste vergelijken met een dagboek: je noteert wat je gedu- rende het proces dagelijks meemaakt. Je gebruikt het om het proces te beschrijven. Dit doe je vooral om te kunnen beoordelen hoe je iets hebt aangepakt en wat je daarvan hebt geleerd, met het doel om het een volgende keer beter aan te pakken. Zo gebruiken atleten een logboek om hun trainingsresultaten bij te houden (i.c.m. bijvoorbeeld voeding en trainingsarbeid) om sneller te worden, hoger te springen of een speer verder te gooien, met als ultieme doel de beste te worden.

Of iemand die af wil vallen om dagelijks bij te houden wat hij of zij eet, hoeveel gram aan gewichtsverlies dat oplevert en alle andere zaken die invloed hebben op het gewicht, zodat hij of zij zijn/haar aanpak kan bijstellen teneinde het einddoel te halen (bijvoorbeeld 10 kilo afvallen).

En jij dus om alles bij te houden bij het maken van je Profielwerkstuk, zodat je zicht hebt op je aanpak; wat je goed doet, wat beter kan, hoe ver je bent en wat je tussentijds aan kunt passen, zodat je jouw eindresultaat – een voldoende voor je Profielwerkstuk – positief kunt beïnvloeden of bijsturen.

Stap 3 Wie is je begeleider?

Een begeleider is bij het maken van een profielwerkstuk verplicht. Maar waar moet een goede begeleider aan voldoen? En welke regels gelden daarbij?

Hoe is het geregeld?

Er zijn verschillende manieren om aan een begeleider te komen, dat ligt voorna- melijk aan de eisen die de school daarbij stelt. Grofweg komt het op twee moge- lijkheden neer:

1. De school bepaalt wie je begeleider wordt.
2. Je kiest je begeleider zelf.

Als de school het bepaalt.

Als de school het regelt, heb je weinig of geen invloed op de keus van je begeleider. Wat zijn dan nog de mogelijkheden?

De school eist bijvoorbeeld dat je bij je (profiel)vak wordt ingedeeld.

Dan is de kans groot dat jouw leraar ook je begeleider wordt. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat dat ook je favoriete leraar is. Sowieso heb je het voordeel dat je in ieder geval al bij het vak van je keuze zit en je begeleider geacht mag worden kennis van zaken te hebben. Op een kleine school is de kans dat je je eigen leraar toegewezen krijgt groter dan op grote scholen.

Er zijn meerdere docenten die jouw begeleider zouden kunnen worden.

Op grote(re) scholen zijn er vaak meerdere leraren per vak voor de bovenbouw, daar is dan meer kans dat je bij een andere begeleider dan je eigen of favoriete leraar komt. Dan is het verstandig om te kijken welke docenten jouw begeleider kunnen worden. Vaak is dat jouw docent en een aantal anderen. Als je bij jouw docent wilt, is dat een voordeel. Het is namelijk vaak zo dat de docenten de leer- lingen toegewezen krijgen die ze zelf lesgeven. Wil je echter bij een andere leraar? Ga dan een gesprek met hem/haar aan waarin je jouw onderwerp duidelijk maakt, aangeeft dat je graag hem/haar als begeleider wilt en waarom. Als de docenten zelf kunnen kiezen, heb je daardoor een grotere kans dat hij/zij jou kiest.

Als je zelf aan kunt geven wie je graag als begeleider wilt hebben.

Soms kun je aangeven welke leraar je als begeleider wilt. Meestal moet dit wel een leraar zijn die lesgeeft in het vak van je profielwerkstuk. Het ligt aan de school hoe je bij je eerste keus terechtkomt, vaak zal het gaan via sollicitatiebrie- ven. Dan is het slim om te kijken wat de meeste leerlingen doen en dan juist bij een andere docent te solliciteren. Als je niet direct bij je favoriete begeleider geplaatst wordt, is er of een tweede ronde mogelijk of wordt er direct een andere leraar uit dat vakgebied toegewezen als begeleider. Soms is het verstandiger om je onderwerp enigszins aan te passen, zodat je de begeleider krijgt die je graag wilt.

Als je zelf een begeleider mag kiezen

Als je het zelf mag regelen, kan het zo zijn dat je altijd de begeleider krijgt die je wilt. Het is daarom slim om goed te kijken of de begeleider die je kiest wel de perfecte begeleider is voor jou. Omdat je je begeleider zelf hebt gekozen, is wis- selen vaak moeilijker.

Maar wat is dan de perfecte begeleider?

Iemand waar je een klik mee hebt. Het is prettig als jij en je begeleider op hetzelfde spoor zitten. Dat voorkomt misverstanden en irritaties.

Iemand waar je iets aan hebt. Je hebt niks aan een aardige leraar die bij iedere deadline zegt dat het goed is, maar op het eind onverwachte kritiek heeft.

Iemand die moeite voor je wil doen. Als je verwacht dat een docent er niet of nauwelijks werk van maakt om jou/jullie te begeleiden bij het maken van het Profielwerkstuk, dan is het niet slim om voor die docent te kiezen. Je hebt ten- slotte niet voor niets een begeleider.

Iemand die geïnteresseerd is in jouw onderwerp. Dan heb je de grootste kans dat hij/zij iets kan bijdragen aan het eindresultaat. Je mag er ten slotte van uit gaan dat hij kennis van zaken en interesse in het onderwerp heeft.

Iemand die kennis van zaken heeft. Dan is de kans groter dat hij eventuele vragen over het onderwerp goed kan beantwoorden.

Wat zijn mogelijke valkuilen?

Hij/zij is aardig, maar is hij/zij ook…

Je begeleider moet ook enthousiast zijn over het onderwerp en je profielwerk- stuk, anders zal hij er toch minder aandacht aan besteden. Kies dus een leraar die enthousiast is over jouw onderwerp/vak.

Flexibel?

Is hij bereid en in staat om zijn schema aan te passen aan jullie schema? Hoe zal hij reageren als je hem snel nodig hebt?

Meewerkend?

Is hij bereid en in staat dingen te regelen of te organiseren? Je moet namelijk veel regelen en organiseren tijdens het proces.

Creatief?

Het is handig als je begeleider met je meedenkt als je er zelf niet uitkomt. Als hij/zij dan een beetje creatief is, is dat een pré.

BESCHIKBAAR?

Je zult namelijk soms een gesprek moeten hebben met je begeleider. Dan is het handig als hij er ook voor je is.

Een begeleider heeft de mogelijkheid een uitzonderlijk goed Profielwerkstuk in te sturen naar de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW).

Duidelijk?

Zorg ervoor dat je weet waar je aan toe bent. Je hebt niets aan iemand die din- gen zegt die je niet begrijpt, of die je onvoldoende of verkeerde informatie geeft.

En dan nog dit:

Zijn jij en je begeleider akkoord, geef de informatie dan door aan de Profiel- werkstukcoördinator. Geef aan wie je als begeleider hebt gekozen, wat je onder- werp is en met wie je (eventueel) je profielwerkstuk gaat maken.

Toewijzing

Na de sluitingsdatum van de inschrijving kijkt de Profielwerkstukcoördinator wie welke begeleider krijgt toegewezen. Kun je niet de begeleider van je keuze krijgen, dan wordt er een oplossing gezocht:

– Een andere begeleider bij hetzelfde vak.

– Een andere begeleider bij een ander vak. Soms is het dan slim om voor een ander onderwerp te kiezen.

Als je wilt weten wat je moet doen om voor een nominatie in aanmerking te komen, kijk dan eens op www.knaw.nl.

OPDRACHT

Ga naar je logboek en zet informatie die bij je begeleider hoort in je logboek. Denk daarbij aan de afspraken met de begeleider, maar ook aan belangrijke data en deadlines.