Les 1  Wat is gezond?

Deze module gaat over gezondheid. Maar wat is dat eigenlijk ,’gezond’? Als we het daarover hebben, dan gaat dat over vele factoren die daar invloed op hebben: voeding, bewegen, slaap, medicijnen, etc. Al die factoren hebben een positieve of negatieve invloed op jouw gezondheid. Wist je bijvoorbeeld dat ongezonde voeding voor 50% verantwoordelijk is voor ernstige ziektes.

Na deze les weet je wat gezond of ongezond is.

We leven in een tijd dat het niet zo simpel is om gezond te leven. Toen onze verre voorouders leefden was dat een stuk gemakkelijker. Toen was alles puur natuur. Het eten hing aan de bomen, zwom in het water of liep gewoon in de natuur. Ze aten planten, zaden, fruit, vis en soms vlees. En ze dronken water uit het meer of de rivier. Dat was toen nog brandschoon.

Het was ‘s nachts pikkedonker, er waren immers geen lantaarnpalen, auto’s, televisies, mobieltjes, en vliegtuigen. Dus je sliep als een roosje. Last van stress hadden ze nauwelijks, want het enige wat ze deden was eten zoeken. Misschien als ze ruzie hadden of geen eten konden vinden, sloeg de stress toe. En bewegen deden ze dus voldoende.

Dat is tegenwoordig heel anders. De groente die we eten, is vaak bespoten met pesticiden. De producten in de supermarkt zijn grotendeels (zwaar) bewerkt. We bewegen te weinig, hebben vaak last van stress en we slapen slecht. Wat kunnen we daaraan doen?

Daar kunnen we veel aan doen. Als je echt wil.

Terugkijken

De vorige les ging over kiezen. Wat heb je van die module geleerd? Denk je dat kiezen nu gemakkelijker is geworden?

Schrijf dat op in je boekje of bewaar deze informatie in het mapje ‘Kiezen’ op je computer.

En bespreek het met je klasgenoten in de mentorles.

Bekijk de video

Welke tips ga jij eventueel uit de video gebruiken?

Bewaar goede tips in je notitieboekje of op je computer. Dat kan je erbij pakken als je weer een belangrijke keuze gaat maken.

Stap 1  Eet en drink gezond

Ongezonde voeding ligt aan de basis van de meeste ziektes. Toch veranderen maar weinig mensen hun eetpatroon. Hoe komt dat? Daarover gaat deze les.

Veel mensen roepen: ‘Ik zie door de bomen het bos niet meer. Overal krijg je kanker van’. Dat betekent dat ze niet meer weten wat gezond is. Dus blijven ze eten en drinken wat ze altijd al aten en dronken. En als je dat in de supermarkt koopt, is het meeste voedsel zwaar bewerkt. Het gevolg is dat je, als je dat voedsel eet, een vrij grote kans hebt om op termijn. chronisch ziek te worden.

Maar wat is nu eigenlijk gezond?

Dat heeft te maken met ons immuunsysteem. Idereeen heeft een immuunsysteem. Dit systeem doodt ziektekiemen en kankercellen als ze in je lichaam zitten. Dus als je goed voor je immuunsysteem zorgt, doodt het de ziektekiemen en kankercellen voor je ziek wordt.

Dus: alles wat je immuunsysteem versterkt, is gezond, want het voorkomst ziektes. En alles wat het verzwakt, is ongezond want je risico op ziektes wordt steeds groter. Helaas eet 95% van alle mensen voeding die het immuunsysteem verzwakt. Mede daardoor zijn er 11 miljoen mensen chronisch ziek in Nederland (website RIVM).

Goed, maar wat versterkt of verzwakt dan je immuunsysteem?

Sinds we als mens bestaan eten en drinken we alleen natuurlijke voeding. Dat is voeding waar geen slechte (chemische) stoffen in zit. Maar de laatste zeventig jaar is dat drastisch veranderd. De voedingsindustrie heeft ongezonde stoffen in onze voeding gestopt. Omdat die in een laboratorium ontwikkelde stoffen veel goedkoper zijn dan natuurlijke stoffen die onze verre voorouders binnenkregen. Sindsdien is het aantal chronisch zieke mensen sterk gestegen.

Natuurlijke voedingsproducten zijn dus de producten die onze verre voorouders aten: noten, zaden, groente, fruit, vlees en vis. Dat is voeding die uit de grond komt, aan de bomen hangt of in de natuur leeft, Daar zat vroeger niets op of aan dat ongezond voor hen was.

Bewerkt betekent dat de natuurlijke stoffen zijn vervangen door onnatuurlijke, chemische stoffen. De voedingsindustrie koos daarvoor omdat die stoffen veel goedkoper zijn dan de gezonde, natuurlijke stoffen. Helaas, ons lichaam ziet dat niet als voeding. Daarom slaat het die stoffen, verpakt in vet op in onze buikholte, rond onze vitale organen zoals hart, nieren, lever, etc. Dat kan natuurlijk niet eeuwig goed gaan.

Als je je boodschappen in de supermarkt koopt, is het grootste deel van de producten bewerkt. Dat betekent dat er e-nummers in zijn verwerkt, of chemische stoffen als antibiotica, hormonen en zware metalen. Dat is heel ongezond.

Wat moet je dan doen?

Je kan naar een gezondheidswinkel gaan, zelf je groente en fruit telen of biologische producten kopen in de supermarkt of op de (biologische) markt. Maar ja, dat is iets duurder. Bovendien zijn we gewend om onze boodschappen in de supermarkt te kopen.

OPDRACHT 1. Wat is het verschil tussen gezond en ongezond?

Leg aan de klas uit wat ‘ongezond’ betekent

Hieronder staan 10 voedingsproducten. Welke zijn volgens jou gezond en welke ongezond? Waarom denk je dat? Bewaar die informatie in je notitieboekje of op je computer.

Wat is bewerkt?

Dat is als er stoffen in zitten die er met opzet in zijn gestopt. Niet alleen vanwege de prijs, maar ook omdat je daarmee een product bijvoorbeeld langer houdbaar kan maken. Je zou zeggen: ‘Dat is dus goed voor onze gezondheid?!’ Dat zou je kunnen zeggen, maar zolang deze stoffen in een laboratorium ontwikkeld en niet natuurlijk zijn, gaat dat niet op.

Wat is ongezond?

Suiker, zoetstoffen, e-nummers, hormonen, antibiotica, geraffineerde en bewerkte stoffen zijn ongezond. Voeding waar die stoffen niet in zitten (biologisch) is gezond. Maak twee rijtjes: ‘Gezond’ en ‘ongezond’.

1. In Cola zit veel geraffineerde suiker.
2. Op Chips zitten stoffen waardoor je niet kan stoppen met eten.
3. In een natuurlijke salade zitten geen onnatuurlijke stoffen.
4. Niet gefrituurde en ongezouten noten.
5. In groente in de supermarkt zitten veel minder gezonde en veel meer ongezonde stoffen dan 50 jaar geleden.
6. Vlees uit de supermarkt bevat antibiotica, hormonen en zware metalen.
7. Natuurlijke Olijfolie is onbewerkt.
8. Kwark is gemaakt van koemelk en dat is meestal bewerkt. als je het in de supermarkt koopt
9. Melk chocola bestaat voor een groot deel uit mek, pure chocola zit vol met natuurlijke cacao.
10. Onze verre voorouders aten zaden.

Stap 2   Let op je gewicht.

Omdat de voedingsindustrie stoffen in de voeding stopt die dik maken, is er veel meer overgewicht  ontstaan. Dat is een belangrijk risico op ernstige ziektes. Tegenwoordig hebben veel meer mensen overgewicht omdat er meer ongezonde producten in de supermarkt liggen. Daar zit meestal veel geraffineerde suiker in.

Wat kan je daaraan doen?

Natuurlijke voeding wordt ook wel organische of biologische voeding genoemd. Daar zitten die ongezonde stoffen niet in. Daar word je dus niet snel dik of ziek van. Die producten kan je kopen in een biologische winkel of op een biologische markt. Of in de supermarkt. Let dan wel op het lichtgroene biologische keurmerk.

OPDRACHT 2 Wat kan je doen aan overgewicht?

Vertel de klas wat je aan overgewicht kan doen.

Bespreek met elkaar hoe moeilijk dat is. Bewaar goede tips in je notitieboekje of op je computer. Dat kan je erbij pakken als je een belangrijke gezondheidskeuze gaat maken.

Wist je dat je zelfs van Cola Zero dik kan worden? Toch is het zo. Dat komt omdat er inderdaad geen calorieën in zitten, maar wel als vervanger een zoetstof die 200 keer zoeter is dan suiker.

WAT HEB JE GELEERD?

Deze les heb ik geleerd wat écht gezond is.

Challenge

Vertel de klas wat je de afgelopen week hebt geleerd.

Als je de komende week boodschappen doet, kijk dan eens op het etiket wat erin zit. Wat vind je daarvan?